Tiết lộ cách chơi bài chòi độc đáo, mới lạ

Bởi Winsor | Tháng mười 1, 2024 |

Bài chòi không chỉ là một trò chơi đơn thuần mà nó còn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Cách chơi bài chòi đã xuất hiện cách đây hàng trăm năm và vẫn được bảo tồn cho đến ngày hôm nay. Hãy cùng nncc.org tìm hiểu rõ hơn về loại hình nghệ thuật dân gian này thông qua bài viết dưới đây.

Khái quát về bài chòi

Bài chòi không chỉ là trò chơi dân gian đặc trưng mà còn là loại hình nghệ thuật dân ca ở miền Trung của Việt Nam, cụ thể là từ Quảng Bình đến Bình Thuận. Trò chơi này mặc dù mang hơi thở cuộc sống nhưng lại đậm chất văn hóa, về sau đã được phát triển thành một loại hình sân khấu ca kịch.

Bài chòi là trò chơi dân gian đặc trưng

Đặc biệt, bài chòi đã được UNESCO chính thức công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây chính là niềm tự hào chung của cả nước vì thế cần phải giữ gìn và phát huy nét đẹp truyền thống này.

Đối tượng chơi bài chòi

Đối tượng chơi bài chòi bao gồm tất cả mọi người, từ người địa phương đến du khách trong nước và quốc tế. Nếu bạn là người từ nơi khác đến chưa hiểu luật chơi thì cũng không cần lo lắng. Về cơ bản, để mọi người không bị bỡ ngỡ, trước khi bắt đầu cuộc chơi sẽ có hướng dẫn viên giới thiệu và giải thích cách chơi bài chòi như thế nào.

Hình thức chơi bài chòi

Để chơi bài chòi, người ta sẽ dựng 9 hoặc 11 chòi, chia thành 2 bên, mỗi bên 5 chòi, ở giữa là chòi trung tâm (chòi mẹ). Mỗi chòi có độ cao khoảng 2-3m được làm bằng tre vô cùng chắc chắn và rộng đủ vài ba người ngồi.

Có điều hiện tại không phải chỗ nào cũng dựng đủ chòi, ở phố cổ Hội An chỉ dựng tầm 4 đến 5 chòi. Ngoài ra, để tiết kiệm diện tích và tập trung được đông người hơn, ở một số tỉnh thành khác của miền Trung chỉ trải chiếu, dựng cây nêu, treo ống bài và bày ghế để chơi bài chòi chứ không dựng chòi.

Người ta sẽ dựng 9 hoặc 11 chòi để chơi

Cách chơi bài chòi chi tiết

Vì là nét văn hóa đặc trưng, mặc dù thu hút nhưng không phải ai cũng biết luật chơi. Hãy cùng tìm hiểu sự đặc biệt trong cách chơi bài chòi nhé. Cách chơi bài chòi khá đơn giản nhưng vô cùng vui vẻ và sôi động, cụ thể:

Bắt đầu

Bắt đầu trò chơi sẽ vang lên tiếng trống hội rộn rã, đầu tiên là một hồi ba tiếng trống Trầu, sau đó dàn nhạc sẽ phụ họa tiếp theo và cuộc chơi bắt đầu. 2 người đóng vai trò anh Hiệu, chị Hiệu sẽ có nhiệm vụ hát giới thiệu các quân bài. Đầu tiên, họ đứng ra và cất lên những lời hô xướng mời gọi mở hàng để thu hút sự chú ý của tất cả mọi người. Sau đó người chơi sẽ chọn 3 con bài và cầm sẵn trên tay.

Vào cuộc

Sau khi tất cả người chơi đã chọn xong 3 quân bài, anh Hiệu bắt đầu xốc ống bài, rút ra một con và xướng tên con bài lên. Để gây thêm sự hồi hộp, khi rút bài xong, anh Hiệu chưa công bố kết quả ngay mà sẽ xướng lên một câu thai hoặc một câu ca dao có tên con bài để người chơi phải suy đoán.

Cách chơi bài chòi khá độc đáo

Chòi nào trúng tên con bài thì gõ mõ 3 tiếng hoặc hô “có đây”, sau đó sẽ được anh Hiệu trao cho một cây cờ đuôi nheo. Cuộc chơi cứ thế tiếp tục cho tới khi có chòi nhận đủ 3 cây cờ đuôi nheo là kết thúc ván bài.

Kết thúc

Khi có chòi trúng ba con bài sẽ hô “tới” rồi gõ một hồi mõ dài. Lúc này, để giúp cuộc chơi thêm phần sôi động sẽ có một ban nhạc cổ gồm đờn cò, kèn, sanh, trống,… cùng hòa tấu để chúc mừng chòi “tới”. Cuối cùng, anh Hiệu sẽ cầm lá cờ nhỏ, bưng khay rượu và phần thưởng tới trao cho người trúng. Lá cờ đuôi nheo bằng giấy mà anh Hiệu cầm đến sẽ được cắm lên chòi để đánh dấu cho một lần chiến thắng.

Đặc điểm của bộ bài chòi

Khác với những bộ bài khác, bộ bài để đánh bài chòi giống như bộ Tam cúc cải tiến. Bộ bài sẽ gồm 33 lá, được vẽ trên giấy rồi dán vào thẻ tre. Mỗi một thẻ tre là 3 quân bài khác nhau, không trùng lặp. Những quân bài này được làm khá lớn để người chơi có thể nhìn rõ hoa văn và tên của từng quân bài.

Bộ bài để đánh bài chòi giống như bộ Tam cúc cải tiến

Bộ bài gồm 3 pho và mỗi pho có 10 lá, đó là:

Pho văn có 10 lá bao gồm: ông Ầm, bánh hai, ba bụng, tứ tượng, ngũ ruột, sáu ghe, bảy liễu, tám miểng, chín cu, chín gối.
Pho vạn có 10 lá bao gồm: bạch huê, nhứt trò, nhì bí, tam quăng, tứ móc, ngũ trợt, lục chạng, thất vung, bát bồng, cửu điều.
Pho sách có 10 lá bao gồm: Thái Tử, nhứt nọc, nhì nghèo, ba gà, tứ sách, năm dụm, sáu bưởng, bảy thưa, tám dừng, cửu chùa.

Còn 3 lá lẻ là: ông ầm đen, tử cẳng đen và cửu điều đen.

>> Tìm hiểu thêm:

Qua bài viết, chắc hẳn bạn đã hiểu hơn về cách chơi bài chòi rồi phải không nào? Bài chòi được chơi nhiều nhất vào dịp tết đến xuân về, như một hình thức thử vận may, bói hên xui đầu năm. Đánh bài chòi là một thú vui tiêu khiển, một cách vui chơi giải trí nhẹ nhàng, tao nhã lại ít tốn kém nhất.